Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

30 Ekim 2024 tarihinde yayımlanan 32707 sayılı Resmi Gazete ile duyurulan Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği (“Yönetmelik”), 1 Nisan 2025 tarihinde yürürlüğe girecek ve Türkiye’de dijital ortamda satış yapan birçok işletmeyi doğrudan etkileyecek. Yönetmelik, internet başta olmak üzere uzaktan iletişim araçları ile satılan ürünlerin güvenliğini sağlamayı amaçlamakta ve bu ürünleri pazara sunan işletmelere önemli yükümlülükler getirmektedir.

Yönetmelik kapsamında, üreticiler, ithalatçılar, aracı hizmet sağlayıcılar ve dağıtıcılar gibi farklı ekonomik aktörlere önemli sorumluluklar yüklenmiştir. Böylece, ürünü pazara sunan tüm tarafların, ürünlerin yasal gerekliliklere uygunluğunu sağlaması beklenmektedir.

Türkiye’deki Nihai Kullanıcıları Hedef Alma

Yönetmelik, satışlarında Türkçe dil seçeneğini sunan, fiyatı Türk lirası olarak gösteren ve Türk Lirası cinsinden ödeme kabul eden, Türkiye’deki adreslere sevkiyat yapabilen iktisadi işletmecilerin, Türkiye’deki nihai kullanıcıları hedef aldığını kabul ederek, söz konusu iktisadi işletmecilerin Yönetmelik kapsamındaki yükümlülüklere uymasını zorunlu kılmaktadır.

Diğer taraftan Yönetmelik iktisadi işletmeci olarak; imalatçının Türkiye’de yerleşik olması durumunda imalatçıyı, imalatçı Türkiye’de yerleşik değilse ithalatçıyı kabul etmektedir. Buna karşılık ithalatçı veya imalatçının Türkiye’de yerleşik olmaması durumunda, imalatçı tarafından yazılı şekilde görevlendirilen Türkiye’de yerleşik yetkili temsilci, bu sayılanlardan (imalatçı, ithalatçı, yetkili temsilci) hiçbiri yoksa da Türkiye’de yerleşik ifa hizmet sağlayıcı, iktisadi işletmeci sayılarak Yönetmelik yükümlülüklerinden sorumlu sayılacaktır.

İktisadi İşletmecilerin Yükümlülükleri

1-Bilgilendirme Yükümlülüğü

İktisadi işletmeciler, satışa sundukları ürünlerle ilgili detaylı bilgileri açıkça belirtmek zorundadır. Ürün güvenliğiyle ilgili Türkçe uyarılar, güvenlik talimatları ve uygunluk işaretleri de dahil olmak üzere, satış ilanlarında üretici veya ithalatçının bilgileri, ürünün fotoğrafı, türü ve açıklayıcı bilgileri ve ayrıca ürünle ilgili güvenlik talimatları ve uyarılar yer almalıdır.

Bilgilendirme yükümlülüğü, yalnızca yazılı ilanlarla sınırlı olmayıp, sesli satışlar için de geçerlidir.

2- İfa Hizmet Sağlayıcılarının Sorumlulukları

Yönetmelik, ifa hizmet sağlayıcıyı ticari faaliyetleri sırasında ürünün sahipliğini almaksızın depolama, paketleme, adresleme ve nakliye hizmetlerinden en az ikisini sunan gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlamıştır. Ayrıca, ifa hizmet sağlayıcısının ürüne kendi markasını yerleştirmesi veya güvenlik açısından risk oluşturacak değişiklikler yapması durumunda ifa hizmet sağlayıcı, imalatçı olarak sorumlu tutulmaktadır. Ek olarak, uygunsuz bir ürün tespit edilirse, bu ürünün derhal yetkili kurumlara bildirilmesi ve gerekli düzeltici önlemlerin alınması ifa hizmet sağlayıcı bakımından zorunludur.

 3-Aracı Hizmet Sağlayıcıların Yükümlülükleri

Yönetmelikte aracı hizmet sağlayıcı, başkalarına ait ticari ve ekonomik faaliyetlerin yapılması için elektronik ticaret ortamını sunan kişi veya kuruluşlar olarak tanımlanmıştır. Aracı hizmet sağlayıcılar, uzaktan iletişim araçları üzerinden piyasaya sunulan ürünlerin güvenliğinden ve yönetmeliğe uygunluğundan sorumludur. Bu kapsamda aracı hizmet sağlayıcılar:

• Kendi platformlarında ilan edilen her ürün için, üreticinin veya ithalatçının ismi, ticari unvanı, iletişim adresleri gibi detayları sunmak zorundadır.
• Yetkili kurumlardan gelen bildirim doğrultusunda güvensiz veya yasaya aykırı bir ürüne dair içerikleri 24 saat içinde kaldırmakla yükümlüdür. Eğer kaldırılma süreci belirtilen sürede gerçekleşmezse, yetkili kurum, ürüne erişimin tamamen engellenmesini talep edebilir.
• Nihai kullanıcıların ve yetkili kuruluşların ürün güvenliğiyle ilgili doğrudan iletişim kurabilmesi için bir “ürün güvenliği temas noktası” oluşturmalıdır.
• Bir ürüne yönelik geri çağırma kararı verildiğinde veya ürünle ilgili güvenlik riski oluştuğunda, bu bilgiyi kendi platformlarındaki alıcılara ve potansiyel müşterilere hızlı bir şekilde iletmelidir. Bu bilgilendirme hem elektronik posta yoluyla hem de çevrimiçi arayüzde yapılmalıdır
• Aracı hizmet sağlayıcılar, platformlarında satılan ürünlere dair bilgileri en az 10 yıl süreyle saklamak zorundadır. Bu bilgiler, tedarik zincirindeki bir önceki ve bir sonraki işletmeciyi de içermeli, ürünün izlenebilirliğini sağlayacak detaylar barındırmalıdır.

Sonuç

Yönetmelik, dijital ortamda faaliyet gösteren işletmeler için daha şeffaf ve güvenli bir ticaret ortamı oluşturmayı amaçlamaktadır. İktisadi işletmecilerin, hizmet sağlayıcıların ve platformların ürün güvenliği konusunda alacakları önlemler, tüketicilerin daha güvenli bir alışveriş deneyimi yaşamalarını sağlayacaktır. 1 Nisan 2025'te yürürlüğe girecek olan bu yönetmelik ile birlikte, dijital ticaretin güvenliğini sağlamak adına atılacak adımlar, Türkiye pazarında önemli bir dönüm noktası oluşturacaktır.