GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİNİN KULLANIMI 27.09.2024 TARİHİ İTİBARİYLE ZORUNLU HALE GETİRİLDİ

Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik Hakkında Kısa Bir Bilgi

Motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin düzenlemeleri içeren Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 27.08.2024 tarihli ve 32645 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

İlgili Yönetmelik, motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden gerçek ve tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların (“İlgili Kişiler”)  ikinci el motorlu kara taşıtı alım satım faaliyetlerini (“Faaliyet”) kapsamakta olup aşağıda yer verdiğimiz satışlar yönetmelik kapsamı dışındadır:

i. 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi idare, kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca yapılan satışlar,

ii. İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden kişilerin kendi aralarındaki satışlar,

iii. Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle icra müdürlükleri, alacaklı amme idareleri, milli emlak müdürlükleri, tahsil daireleri ve diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan satışlar,

iv. 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu çerçevesinde yapılan satışlar,

v. 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında finansal kiralama sözleşmesine konu motorlu kara taşıtlarının kiralayan tarafından kiracıya yapılan satışlar

vi. Yetkili satıcılar arasında tescilsiz motorlu kara taşıtı satışları

Bu nedenle, Yönetmelik, İlgili Kişiler bakımından uygulanmakla birlikte ikinci el motorlu kara taşıtı alım satım faaliyetleri ile ticari amaçla iştigal eden kişilerin kendi arasındaki alım satımlarda uygulanmayacaktır.

Güvenli Ödeme Sistemi Nedir?

Yönetmelik’in 26. maddesi ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde ödemenin nasıl yapılacağı hüküm altına alınmış olup ödemenin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından uygun görülen kuruluş tarafından oluşturulan elektronik ortamda yapılabileceği düzenlenmiştir[1].

Yukarıda anılan Yönetmelik maddesi ve 13.02.2018 tarihinde 30331 sayılı Resmi Gazete yayınlanmış olan mülga İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik doğrultusunda Bakanlık ve Noterler Birliği bir araya gelerek, ikinci el araç satış işlemleri sırasında güvenli ödeme sisteminin oluşturulması amacıyla Noterler Birliği’ne yetki verilmiştir.

Bu kapsamda, elektronik ortamda yapılacak ödemeler Noterler Birliği tarafından oluşturulan sistem üzerinden gerçekleştirilecek ve bu ödeme sistemi Güvenli Ödeme Sistemi olarak anılacaktır. Noterler Birliği’nin Bakanlık tarafından yetkilendirilmesinin ardından Güvenli Ödeme Sisteminde faaliyet gösterecek olan aracı kuruluşların çalışmaları neticesinde 03.02.2020 tarihinde Güvenli Ödeme Sistemi hazır hale getirilerek kullanıma açılmıştır.

Bakanlık’ın aşağıdaki duyurusu ile birlikte ise Güvenli Ödeme Sistemi’nin kullanımı 27.09.2024 tarihi itibariyle zorunlu hale getirilmiştir;

 "İkinci el araç alışverişini çok daha güvenli hale getirecek, dolandırıcılık vakalarını tümüyle ortadan kaldıracak yeni sisteme geçiyoruz. Ticaret Bakanlığımız ve Türkiye Noterler Birliği işbirliğiyle hayata geçirilen Güvenli Ödeme Sistemi 27 Eylül itibarıyla zorunlu hale gelecek."

Güvenli Ödeme Sistemi Nasıl Çalışır?

Güvenli Ödeme Sistemi kullanımın zorunlu hale getirilmesi ile birlikte İlgili Kişiler’in ikinci el araç satış işlemi için noterliğe gitmeden önce banka, elektronik para kuruluşu veya ödeme kuruluşu olan aracı kuruluşa başvurması gerekmektedir. Noterler Birliği tarafından TaşıtTakas, Vakıfbank, Ziraat Bankası, Garanti BBVA, Param, Elekse Ödeme Kuruluşu, Albaraka, Halkbank, Akbank, TEB Bankası, Moka, Türkiye İş Bankası, YapıKredi, Vakıf Katılım, Ziraat Katılım, QNB Finansbank ve Fibabanka aracı kuruluş olarak Güvenli Ödeme Sistemi’ne entegre edilmiştir.

Aracı kuruluşa yapılacak başvuru ile birlikte satışa konusu aracın modeli, plakası, kilometresi gibi bilgileri ile İlgili Kişiler’e ait kimlik bilgileri sisteme kaydedilecek ve araç satış bedeli aracı kuruluşun belirlediği banka hesabına yatırılacaktır. Bu aşamadan sonra noter huzurunda araç satış sözleşmesinin imzalanması ile satış işlemi tamamlanacak ve araç satış bedeli otomatik olarak satıcının hesabına geçecektir. Bu aşamada eğer satış bedeli aracı kuruluşun belirlediği hesaba yatırılmamış ve bu hesapta bloke edilmemiş ise, sistem otomatik olarak araç satış işlemine engel olarak satıcı ile alıcıyı koruma altına alacaktır.

Güvenli Ödeme Sistemi’nin kullanımı karşılığında ise aracı kuruluşlara 2024 yılı için üst sınırı 105,00-TL olarak belirlenen hizmet bedeli ödemesinin yapılması gerekecektir.

SONUÇ

Yönetmelik kapsamı dışında tutulan satışlar dışında İlgili Kişiler tarafından gerçekleştirilecek satışlarda 27.09.2024 tarihi itibariyle Güvenli Ödeme Sistemi’nin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.

Bu zorunluluk araç satış işlemi yapmak isteyen kişiler arasındaki para transferinin güvenli hale gelmesi, sahteciliğin önlenmesi, hizmetle sağlanan kolaylık nedeniyle memnuniyetin artırılması, kişi haklarının korunması sayesinde devlete olan güvenin artması, mali denetim olanağı sayesinde vergi kaybının engellenmesi ve finansal kuruluşlara yeni bir iş türü sağlanması amaçlanmış ve araç alım satımlarında tarafların güvenle alışveriş yapmasının önü açılmıştır.

[1] MADDE 26- (1) İşletmelerin ve diğer gerçek veya tüzel kişilerin ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında ödemenin bir kısmının veya tamamının nakit, havale, elektronik fon transferi veya Bakanlıkça belirlenen diğer ödeme yöntemleriyle yapılması halinde taşıt satış bedeli, Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluş tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş zamanlı el değiştirmesini sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik sistem üzerinden ödenir.

(2) Taşıt satış bedelinin bir kısmının veya tamamının 5411 sayılı Kanunda tanımlanan kredi kuruluşları veya 6361 sayılı Kanunda tanımlanan finansman ve tasarruf finansman şirketleri tarafından kredilendirilmesi halinde kredi tutarı haricindeki ödemeler için elektronik sistem kullanılır.

(3) Elektronik sistemin kullanılmasına ilişkin masraflar satıcıya aktarılan taşıt satış bedelinden mahsup edilir.

(4) Bakanlık, birinci fıkrada belirtilen elektronik sistem için gerekli altyapının oluşturulmasına ve işletilmesine ilişkin usul ve esaslar ile verilen hizmetler karşılığında alınacak ücretlerin üst sınırını Türkiye Noterler Birliğinin görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.