8. Yargı Paketi Yasalaşıyor!

Kamuoyunda 8. Yargı Paketi olarak da bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 659 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek 02.03.2024 Türkiye Büyük Millet Meclisi genel kurul onayından geçti.

İcra ve İflas Kanunu’nda Yapılan Değişikler:

• 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda (“İcra ve İflas Kanunu”) kanun yoluna başvurma süreleri hafta olarak belirlendiği için buna uyum sağlanması amacıyla 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki (“Hukuk Muhakemeleri Kanunu”) benzer hükümler dikkate alınarak bir düzenleme yapılmıştır. Buna göre sürenin hafta olarak belirlendiği durumlarda sürenin başladığı güne son hafta içindeki karşılık gelen günde süre bitecektir.

Buna göre; pazartesi günü başlayan bir haftalık süre, biteceği haftanın pazartesi günü tatil saatinde sona erecektir.

• Hak arama hürriyetinin etkin bir biçimde kullanılması yanı sıra Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile de uyumun sağlanması amacıyla kanun yollarına başvuru özelinde İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlemeye gidilmiştir. Buna göre konkordato tasdik veya ret kararlarına karşı, konkordato borçlusu ve tasdik duruşması sırasında itirazda bulunmuş olan alacaklılar, tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde istinaf kanun yoluna, istinaf incelemesi üzerine verilen kararlara karşı da tebliğ tarihinden iki hafta içinde temyiz kanun yoluna başvurabilecektir.
• İcra ve İflas Kanunu kapsamında bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerince verilen nihai kararlara karşı temyiz yoluna başvurudaki sürelere yönelik düzenleme yapılmıştır. Söz konusu düzenlemeye göre bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerince verilen temyizi kabil kararlara karşı tebliğden itibaren 2 hafta içinde temyiz yoluna başvurulabilecek, temyiz yoluna başvurma ve incelemesi de Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre yapılacaktır.

Yukarıdaki düzenlemelerin tamamının yürürlük tarihi 01 Haziran 2024 olarak kararlaştırılmıştır.

Türk Medeni Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler:

• Ceza infaz kurumunda bulunma hali doğrudan kısıtlama nedeni olmaktan çıkarılmıştır. Buna göre toplam 5 yıldan daha az kesinleşmiş hapis cezasının infazı amacıyla ceza infaz kurumunda bulunan ergin kişinin kısıtlanması kendi isteğine bırakılırken, toplam 5 yıl veya daha fazla kesinleşmiş hapis cezasının infazı amacıyla ceza infaz kurumunda bulunan ergin bir kişi, isteği bulunmasa dahi kişiliğinin veya mal varlığının korunması bakımından gerekli görülmesi halinde kısıtlanabilecektir. Bu konuda vesayet makamı olan Sulh Hukuk Mahkemesine takdir hakkı bırakılmaktadır.
• Özgürlüğü bağlayıcı cezaya mahkûmiyet sebebiyle kısıtlı bulunan kişi üzerindeki vesayet, hapis halinin hukuka uygun şekilde sona ermesiyle kendiliğinden ortadan kalkacağı gibi; veya mal varlığının korunması sebebinin ortadan kalkması hallerinde sona erecektir.

Düzenlemenin yürürlük tarihi Kanun’un yayım tarihi olarak kararlaştırılmıştır.  

Türk Ceza Kanunu’nda Yapılan Değişikler:

• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda (“Türk Ceza Kanunu”) yapılan değişikle caydırıcılığı sağlayabilmek için bir günlük adli para cezası alt tutarı 20 liradan 100 liraya, üst tutarı ise 100 liradan 500 liraya yükseltilmiştir.

Düzenlemenin yürürlük tarihi 01 Haziran 2024 olarak kararlaştırılmıştır.  

• Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme fiili, münferit bir suç olarak düzenlenmiştir. Buna göre örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca 2 yıl 6 aydan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza yarısına kadar indirilebilecektir. Bu düzenleme yalnızca silahlı örgütler hakkında uygulama alanı bulabilecek bir düzenleme olarak kararlaştırılmıştır.

Örgüt adına suç işleyen kişi, hem işlediği suçtan hem de örgüt adına suç işleme fiilinden ayrı ayrı cezalandırılacaktır.

• Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen “Devletin güvenliğine karşı suçlar ile anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar” bakımından, silahlı örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi ayrıca 5 yıldan 10 yıla kadar hapislerle cezalandırılacaktır. İşlenen suçun niteliğine göre verilecek ceza ise yarısına kadar indirilebilecektir.

Düzenlemenin yürürlük tarihi Kanun’un yayım tarihi olarak kararlaştırılmıştır.  

Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Yapılan Değişikler:

• 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (“Ceza Muhakemesi Kanunu”) madde 141 altında düzenlenen “Tazminat İstemi” maddesinin uygulama alanının kapsamı genişletilmiştir. Buna göre yakalama ve tutuklama işlemlerinin yanında adli kontrol işlemlerine karşı da kanunda öngörülen başvuru imkanlarından yararlandırılmayan kişiler tazminat isteminde bulunabilecektir.

Düzenlemenin yürürlük tarihi 01 Haziran 2024 olarak kararlaştırılmıştır.  

• 08.2023 tarihli ve 32266 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 01.06.2023 tarihli ve E: 2022/120, K: 2023/107 sayılı Kararı ile hükmün açıklanmasının geri bırakılması (“HAGB”) kurumuna ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesinin (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11), (12), (13) ve (14) üncü fıkraların iptal edilmiş, ilgili iptal kararının 01.08.2024 tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır.

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı ile birlikte HAGB kurumunun 01.08.2024 tarihi itibariyle hukuk sisteminden tamamen çıkması beklenirken, kanun koyucu 8. Yargı paketinde HAGB düzenlemesine tekraren yer vererek ilgili kurumun uygulama alanı bulmasını arzu etmiştir.

İptal edilen HAGB düzenlemesine aksine 8. Yargı paketi ile getirilen HAGB düzenlemesinin uygulama alanı bulabilmesi sanığın kabulüne bırakılmaktan çıkarılmıştır. Düzenleme sanığın tercihine bağlı olarak uygulama alanı bulmayacağı için mahkeme koşul ve şartların oluşması halinde resen hareket ederek HAGB kararı verebilecek, verilen bu karara karşı sanığa istinaf kanun yoluna başvurma hakkı tanınacaktır. Bu vesile ile de sanık açısından herhangi bir hak kaybı oluşmasının önüne de geçilmiş olacaktır.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının, ilk derece sıfatıyla bölge adliye mahkemesi veya Yargıtay tarafında verilmesi halinde de karara karşı temyiz yoluna gidilebilecektir.

İstinaf ve temyiz kanun yoluna, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde başvurulabilecektir. Karara karşı gidilecek olan istinaf ve temyiz incelemesinde kararın hukuka aykırılığı gerek usul gerek esas yönünden incelenecektir.

Düzenlemenin yürürlük tarihi Kanun’un yayım tarihi olarak kararlaştırılmıştır.  

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler:

• 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda (“KVKK”) yapılan değişiklikler ile özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları genişletilmiş, yurtdışına kişisel veri aktarımı için yeni usuller getirilmiş ve KVKK kapsamında uygulanan idari para cezalarıyla ilgili artık idari mahkemelerin yetkili olduğu düzenlenmiştir. KVKK kapsamındaki değişikliklere ilişkin detaylı bilgi için KVK blogumuzdan detaylı bilgi edinebilirsiniz.